20
ben bu tekrar içeren ayetleri getirme işinden sıkıldım. kitabı baştan sona okumam, sonra ayetlerin özetlerini çıkarıp ana fikirlerini karşılaştırmam filan lazım. kitabı okumam zaten aralıksız iki gün aldı en az. kafam soğusun belki başka zaman yaparım. şimdi sözümü tutmadığım için kitap tekrardan ibaret savımı geri çekiyorum. hatta kitabın tamamı farklı şeylerden, dolu dolu yazılmış da olabilir. fakat kitabın anlattıkları şeyler ana hatları ile ortada: - ibrahim başta olmak üzere önceki peygamberlerin hayatları ve hikayeleri. çoğunlukla peygamberlerine inanmayıp helak olan kavimler ile ilgili. - cennet ve cehennem tasviri ile vaadi: cennet: -altlarından ırmaklar-nehirler akan bir mekan. -rahat yeşil yastıklı koltuklar var. - temiz, kocasından başkasına bakmayan, ceylan-kara gözlü memeleri yeni tomurcuklanmış kızlar. -temiz hizmetçiler. -tatlı yiyecek ve içecekler, sonsuz rızık. -çeşitli rütbeler vardı. -hatırlamadığım bir kaç şey daha vardır muhakkak. -ebedi kalınacak. cehennem: -ateşten yataklar. -yakıtı taşlar ve insanlar. -deriler yakılıyor, sonra yeni deriler giydiriliyor. -bağırsak parçalayan kaynar sıvılar ve irinler. -yanlış anlamıyorsam rızık ve su yok. -buradakiler af dileyecek hatalarını anlayacaklar ama affedilmeyecekler ve sağır edici seslerle bağıracaklar. -kafirler tanımlanıyor: onlar kördürler, göğüsleri kalpleri mühürlenmiştir. göremezler, inanamazlar. allah'a şirk koşar, peygamberlerini öldürür-inanmaz, eşcinselliğe sapanları da var, hayvandan bile kötü gidişli, inandık dedikten sonra geceleri şeytanlara inanmadık derler, inananları kıskanırlar ve geceleri hırstan parmaklarını ısırırlar, kendi aralarında bölünmüşlerdir, mücadeleye tutuşmuşlardır, helak olurlar sürekli, onlara allah dilerse rızık vermez, savaşta onları desteklemez, bunlar yalancıdır, zalimdir, şeytana uymaktadır. -müslümanlar tanımlanıyor: allah'a peygambere ve kitaplara inanırlar. bunlara korku yoktur. yalandan kötü sözden adaletsiz ticaretten faizden zinadan kaçınırlar. öte dünyada ebedi ödüllendirileceklerdir. savaşta desteklenirler, bin meleğin yardımcı gönderildiği olmuştur. savaşta yüz mümin bin kafire denktir. gibi gibi. getirilen ahlak kuralları: -kitaplara peygambere inanmak ki sık sık en önemli şeyin bu olduğu tekrar edilir. -zina etmemek. ki erkeklere birden fazla kadın ve cariyeler serbest. bazı kuralları var tabi. -doğan kız çocukları öldürülmeyecek. -iyi söz söylenecek ve iyi amel işlenecek, kötü söz söylenmeyecek ve kötü amel işlenmeyecek. -allah'tan başka hiçbir şeye kesinlikle tapılmayacak. -kafirler ana babanız bile olsa dost edinilmeyecek. -peygamber kesin sorgusuz sualsiz itaat edilecek, hatta ona bağırılmamasına dair ayet var. -yalancılık, yalan yere yemin yok. -hırsızlık yok. -müminler arasında cinayet yok. -kafirler saldırmadıkça onlara saldırmak yok. ama başka bir ayette, onları vergiye bağlayana kadar savaşın deniyor. -namaz kılınacak. fakirlere yardım edilecek, zekat verilecek. doğanın açıklanışı ve ibretlik olarak sunulan mucizeler: -yerin insana bir döşek olarak yaratılması. -göğün yaratılıp yerden ayrılması ve direksiz yükseltilmesi. bahsetmiştim ama: o dönemin ve çok daha öncesinin insanı gökyüzünü katı bir tavan, bir kapak, bir "kubbe" olarak algılıyor ve dağların üzerine oturtulduğuna inanıyordu. -dağların, yer bizi sarsmasın diye, direk gibi yere çakılması. -binek olarak hayvanların gökten indirilmesi. bu hayvanların, insan onları evcilleştirmeden, hatta insan insan olmadan çok önce var olduğu biliniyor. -gökten rızıklar, hayvanlar, bitkiler indirilmesi. -gemilerin su üzerinde yürümesi. suyun kaldırma kuvvetinden bihaberler. bunu ibretlik bir olay olarak algılıyorlar ve "tanrı olmasa, gemi nasıl yüzer?" diye düşünüyorlar. -gökten su indirilmesi. su döngüsünden bihaberler ve çölde ya da sıcak iklimde yaşadıklarından gökten su inmesi onlara mucize gibi geliyor, ibretlik geliyor. -insanın topraktan yaratılması. islamdan çok eski bir inanıştır ve tahminimce çömlekçiliğe dayanmaktadır. - gece ve gündüzün birbiri ardına gelmesi. gece ve gündüz güneşten bağımsız, ayrı varlıklar olarak ele alınıyor. -gökyüzündeki kandiller, süs olsun, aydınlatma olsun diye konulmuş yıldızlar: bizden akıl almaz derecede uzak ve akıl almaz derecede büyük olan yıldızların, yalnızca süs ve aydınlatma olması. ki gözle hatta en güçlü teleskoplarla göremediğimiz yıldızlar var. ve mesela vv cephei de bir kandil. ayrıca göğün en yakın katmanındalar bunlar. -yedi katlı gök inancı: bunun temeli eskilere dayanıyor ve kısıtlı astroloji bilgisinden kalma. gökte yedi cisim gözlemlenebiliyor: ay-mars-venüs-güneş-jupiter-satürn ve merkür. astroloji ise tarımda çok işe yarayan, hayat ve ölüm anlamına gelen bir bilgi. bu yüzden yedi sayısı kutsallaşıyor ve göğün yedi kattan -her birinde bir cisim olmak üzere- olduğu düşünülüyor. oysa bugün biliyoruz ki gök yedi kattan oluşmaz. ekonomik ve hukuki hükümler: -miras hukuku ile ilgili iki hüküm var temel olarak. biri sonradan indirilmiş ki niye hepsi aynı anda inmedi, sonradan ek yapıldı merak konusu. bahsedilen miras hukuku ise oldukça çağ dışı, kadını ikinci plana atan ve hesap hatası olduğu söylenen bir hukuk. - evlilik kurumuna dair hükümler var. bunlar da yine oldukça çağ dışı ve kadın ikinci planda. - yargıya yönelik ayetler var ki şahitlik kurumu birinci planda olmak üzere yine oldukça çağ dışı ve basit. - savaş hukukuna dair güzel ayetler var. mesela esirler öldürülmüyor, en kötü ihtimalle fidye ile salınıyor. bunlar güzel şeyler fakat günümüzdeki savaş hukuku oldukça karmaşık ve ayrıntılı. bir de özel sorulara inmiş nokta atışı özel ayetler var. mesela peygamberin evine zırt pırt girmeyin, yemek yedikten sonra hemen dağılın, o rahatsız oluyor söyleyemiyor ama allah söyler kaçınmaz, karılarını da nikahlamayın diye ayet var. yine kendi cinsel hayatı ile ilgili inmiş özel ayetler var ki birinde direkt olarak eşlerinden birine sesleniliyor. sorulardan sonra inmiş özel ayrıntı ayetler var bir kaç tane. girilen ayrıntı bu kadar. kitabın özeti aşağı yukarı bu. kaçırdıklarım unuttuklarım vardır. ama bu anlattıklarımdan, bu kadar büyük ve kalın, okuması üç gün süren bir kitap çıkar mı? bu kitap kainatı açıklamaya, zamansız tüm insanlara rehber olmaya yeterli midir? özeti aşağı yukarı anlattığım gibi çünkü. milyarlarca soru var ki sırf toplumsal ekonomik olaylara dair. haydi tekrar yok diyelim, ama anlatılanlar bu kadar işte.