5
bir duyudur. iş bu entry bir yazar arkadaşa başka bir konu anlatılacağından temel niteliğindedir. daha sonra başka bir entrye ön ayak olacaktır. öncelikle genel olarak ağrıyı nasıl hissederiz ona değineceğim. aşağıda duyuları önce bir gruplandıralim: 1- yüzeysel duyular: dokunma , ağrı ve ısı(sıcak-soğuk) 2- derin duyular: pozisyon, vibrasyon ve derin duyu - uzaydaki pozisyonunuzu , dengenizi sağlayan duyulardır bunlar. genel olarak kas ve kemiklerimiz sayesinde algılanırlar. 3- kortikal duyular(korteksle alakalı): yukarıdaki duyuların parietal korteksteki haline denir kısacası. sterogenezi(elinizdeki cismi tanıma-dokunma ile alakalıdır), grafestezi(vücudunuzda dolaşanbir dokunma duyusunu ayırt etmenizi sağlar, sırta harf , rakam çizme vs- dokunma ile alakalıdır), taktil lokalizasyon( gözler kapalı iken vücudunuza dokunulduğunda ayırt etme ile alakalıdır) gibi duyulardır. burdakilerin genel olarak dokunma ile ilgili olmasının sebebi gayet basittir. bunu örnekleyecek olursak sıcak sadece sıcaktır. yorumlanacak pek bir tarafı yoktur. sadece şiddeti olabilir ki bunu da termoreseptörün uyarılma frekansı belirler genel olarak. aynı şekilde ağrı duyusu da benzer şekilde çalışır. fakat dokunma biraz karmaşık olduğundan kortikal duyular tanımlanmıştır. bir de viseral duyular vardır. iç organlarımızın duyularıdır. bunlar da organlarımızdan gelen uyarılarla oluşur, pek değinmeyeceğim. tat, koku, görme vs ..ise özel duyular olarak adlandırılır. yüzeysel duyular için konuşacak olursak: sinir sistemimiz nöronlardan oluşur. ve vücudumuzun bir çok yerinde bulunan termoreseptörler(ısı değişimi ile uyarılır), mekanoreseptörler (basınç ile uyarılır)kemoreseptörler(belirli maddelerle, kimyasal uyaranlarla vs uyarılır) gibi belli şekilde uyarılırlar. bunlar da nöronların ucunda bulunur. ve reseptörler uyarıldığında ilgili nöron uyarılır ve bir sinaps başlar. bu sinaps nöron boyunca ilerleyerek medulla spinalis'e( omurgamızın içindeki sinirlerden oluşan yapıya) ulaşır. medulla spinalis'in arka kökünden girer ve orda başka bir nörona aktarılır. bu 2. nöron da bu uyartıyı önce talamusa ulaştırır. bir üçüncü nöron ise ordan da kortekse iletir. bu noktaya kadar hissettiğimiz şeyden haberimiz yoktur fakat kortekste değerlendirilen duyu yorumlanır ve biz onu misalen ağrı olarak algılarız. yani bir bıçak kolumuzu kestiğinde acısını hissedebilmemiz için, reseptörlerimizin, duysal nöronlarımızın, talamusumuzun ve korteksimizin sağlam olması gereklidir. fakat yorumlama işi kortekste olup bittiği için korteks olmadığı sürece hiçbir şekilde algılayamayız herhangi bir duyuyu. biraz basit bir entry olmuş olabilir ama ön bilgi olması açısından hatırlatmakta yarar var.
#359390 drjivago | 09/12/2014 22:28