49
anladım meselenin özünü, gerçekten önemli bir konu kültürün yozlaşması. ben bunu da kapitalizme bağlıyorum açıkçası, zaten en başta bizim ülke özelinde alırsak şehirleşme ile beraber insanların arasındaki bağlar da kopmaya ve çürümeye başladı. tamam insanlar osmanlı döneminde padişahın ve beylerin, ağaların kölesi durumundaydılar ama küçük köylerde kasabalarda beraber yaşıyorlardı, aralarındaki bağlar kuvvetliydi, insana dair olan toplumsal değerler haliyle güçlüydü. yardımlaşma, misafirperverlik, samimilik bunların hepsi insanda zaten bulunan toplumsallığın getirisi, insana dair değerler. bunu türk kültürüne bağlamıyorum yani onu belirtmek isterim ayrıca. ama burjuva düzeninin kurulması ile beraber insanlar toplumsal bağlarından da koparıldılar ve sömürü şartlarını çok daha ağırlaştırdı bu. şehirlerde yalnız kalan insanlar diğerlerine gerçekten düşman gözüyle bakmaya başladılar. ve hayat çok zor, eğitim alamıyorsun doğru düzgün, kafanı kaldırıp bakacak zamanın da yok zaten, yoksulluk içerisinde insanlıktan uzaklaşıp bir de üzerine yalnızlaşınca ve toplumdan soyutlanınca insan haliyle insani değerlerden uzaklaşıyor. bu da yozlaşan kültürü meydana getiriyor, üstelik bu kültür hem bilinçli bir şekilde iletişim araçlarından bastırılıyor hem de zaten sattığı için, kar getirdiği için ayrıca bastırılıyor. ben de mesela arkadaşlarımdan soyutlanmış durumdayım. çünkü oturuyoruz beraber, yoldan geçen kızları kesmeye başlıyorlar. iğrenç muhabbetler dönüyor. ardından kahve falı üzerine konuşmalar, saçma sapan başka muhabbetler, sıkılıyorum. küfür gırla. her şey alaya alınır hale geldi, gerçeklikten kaçmaya uğraşıyorlar, hayatı ciddiye almıyorlar, hiçbir şey umurlarında değil ama bir kaç sene içerisinde mahvolup gideceğiz fakirlikten haberleri yok. insanlar arası ilişkiler kopmak üzere. sohbet etmek, fikir paylaşmak, işe yarar bir şeyler yapmak, ciddi konuları konuşmak yani hayatları konuşmak ve çözüm aramak, paylaşmak böyle şeyler kalmadı. alkol almak, seks üzerine konuşmak, pes oynamak, okey oynamak, en iyi ihtimalle dandik holivud filmleri izlemek. bütün insanlık ilişkileri bunun üzerine artık. böyle bir ortamda insanın insani değerlerini koruyabilmesi beklenemez zaten. ama bunu yine milli bir mesele olarak görmüyorum dediğim gibi, bunlar zaten temel insani değerler. ve bence sebebi yine sömürünün kendisi.